Τι να κάνεις αν το παιδί σου αντιμετωπίζει cyberbullying - Πώς εντοπίζεις τα «σημάδια»

Η ανατροφή ενός παιδιού στην ψηφιακή εποχή δεν είναι εύκολη υπόθεση. Οι τεχνολογίες προσφέρουν ευκαιρίες για σύνδεση, αλλά φέρνoυν και νέους τρόπους ώστε να αποκλειστεί ή να πληγωθεί κάποιος συναισθηματικά.

Δυστυχώς, ο διαδικτυακός εκφοβισμός συμβαίνει συχνά. Το cyberbullying είναι όταν κάποιο κακόβουλο άτομο παρενοχλεί κάποιο άλλο με τη χρήση της τεχνολογίας. Η παρενόχληση αυτή μπορεί να γίνεται σε τακτικά ή άτακτα χρονικά διαστήματα μέσω οποιασδήποτε πράξης εκφοβισμού, επιθετικότητας, τρομοκρατικής ή αυταρχικής συμπεριφοράς.

Ο διαδικτυακός εκφοβισμός περιλαμβάνει καταστάσεις όπως η αποστολή ανήθικων μηνυμάτων, ο αποκλεισμός ατόμων από εφαρμογές συνομιλιών, το hacking ενός ξένου λογαριασμού, η δημοσίευση ενοχλητικών φωτογραφιών, διάδοση προσβλητικών φημών κ.ά.

Ειδικότερα, ο Dr. Sameer Hinduja, συνδιευθυντής του Κέντρου Έρευνας για τον Κυβερνοεκφοβισμό, αναφέρει ότι ο διαδικτυακός εκφοβισμός μπορεί να περιλαμβάνει:

• τον αποκλεισμό κάποιου από γκρουπ συνομιλίας,
• επαναλαμβανόμενα μηνύματα παρά την απαίτηση να σταματήσει,
• απειλές μέσω μηνυμάτων,
• προσβλητικά σχόλια ή κοροϊδίες στο διαδίκτυο (για εμφάνιση, χρώμα, θρησκεία, ταυτότητα),
• διάδοση φημών,
• διαδικτυακή παρακολούθηση (stalking),
• κοινοποίηση προσωπικών πληροφοριών χωρίς άδεια.

Όπως διαβάζουμε στον ιστότοπο της Unisef, σε αντίθεση με τον διαπροσωπικό εκφοβισμό, ο κυβερνοεκφοβισμός μπορεί να αποκτήσει πολύ μεγαλύτερη εμβέλεια. Το περιεχόμενο είναι συχνά δημόσιο ή μόνιμο, κοινοποιείται σε μεγάλο πλήθος ανθρώπων και προκαλεί αισθήματα ντροπής και ανησυχίας. Επιπλέον, ο θύτης συχνά παραμένει ανώνυμος, γεγονός που ενισχύει τον φόβο και την αίσθηση ότι «ο καθένας μπορεί να εμπλακεί».

Ποια είναι τα «σημάδια» ότι το παιδί σας δέχεται κυβερνοεκφοβισμό;

Θυμηθείτε ότι τα σημάδια μπορεί να μην είναι πάντα εμφανή. Ο Dr. Hinduja αναφέρει ενδεικτικά:

• απόσυρση και συναισθηματική ένταση μετά τη χρήση συσκευών,
• αλλαγές στη διατροφή ή στον ύπνο,
• απώλεια του ενδιαφέροντος για αγαπημένες δραστηριότητες,
• εκφράσεις απελπισίας ή αρνητικά σχόλια για τη ζωή,
• αποφύγει να πάει σχολείο ή προφάσεις για αρρώστια.

Πώς να μιλήσετε στο παιδί σας για τον κυβερνοεκφοβισμό

Η πιο βασική αρχή είναι να δημιουργήσετε ένα περιβάλλον εμπιστοσύνης και ασφάλειας, όπου το παιδί θα νιώθει ότι μπορεί να μιλήσει ανοιχτά.

Μικρότερα παιδιά: Μιλήστε με απλό τρόπο, εξηγώντας ότι «κάποιος μπορεί να είναι κακός ή προσβλητικός online». Δώστε έμφαση στον σεβασμό, στο να μην κοινοποιεί προσωπικές πληροφορίες και να ενημερώνει κάποιον ενήλικα σε περίπτωση προβλήματος.

Ηλικίες 10–13 ετών: Ενθαρρύνετε τακτικούς διαλόγους, χωρίς κρίση. Διδάξτε τη δυνατότητα μπλοκαρίσματος, αναφοράς ή λήψης screenshot κακόβουλου περιεχομένου. Συζητήστε την ψηφιακή φήμη και συμφωνείστε σε κανόνες χρήσης τεχνολογίας.

Έφηβοι (14–18 ετών): Σεβαστείτε την ανάγκη για ιδιωτικότητα, αλλά διατηρήστε ανοιχτή επικοινωνία. Συζητήστε τις νομικές συνέπειες του κυβερνοεκφοβισμού και ενθαρρύνετέ τους να υποστηρίζουν συνομηλίκους.

Τι μπορεί να κάνει ο γονιός;

Όταν υποπτεύεστε ότι το παιδί σας υφίσταται κυβερνοεκφοβισμό:

• Καταδείξτε άνευ όρων στήριξη και ανοιχτή επικοινωνία.
• Συλλέξτε αποδείξεις (screenshots, καταγραφές, λεπτομέρειες όπως χρόνος, συχνότητα, μάρτυρες).
• Ελέγξτε αν το σχολείο διαθέτει πολιτική κατά του εκφοβισμού και συνεργαστείτε με τη διοίκηση.

Ζητήστε από το παιδί να δηλώσει το συμβάν στην πλατφόρμα (όπου έγινε) και να μπλοκάρει τους θύτες. Οι εταιρείες έχουν τη δυνατότητα να αφαιρούν περιεχόμενο ή λογαριασμούς που παραβιάζουν τους όρους τους.

Αποφύγετε την άμεση αντίδραση με θυμό ή εκδικητικότητα - το παιδί μπορεί να νιώσει ότι δεν το καταλαβαίνετε ή να φοβηθεί να ξαναμιλήσει.

Πότε να ζητήσετε βοήθεια από ψυχολόγο;

Αν το παιδί αντιμετωπίζει σοβαρή ψυχολογική πίεση - αισθήματα κατάθλιψης, άγχους, σωματικά συμπτώματα - και αυτά δεν υποχωρούν μέσα σε λίγες μέρες, είναι σκόπιμο να ζητήσετε βοήθεια από ειδικό.